Światło i płomień / Light and Flame

 


Polskie tłumaczenie książki pt. The Polish-Lithuanian Commonwealth, 1733-1795 : Light and Flame, której autorem jest nasz wieloletni wykładowca, Prof. Richard Butterwick-Pawlikowski natychmiast po swojej premierze trafiło do naszych zbiorów. Szczegóły bibliograficzne poniżej:

Światło i płomień : Odrodzenie i zniszczenie Rzeczypospolitej (1733-1795) / Richard Butterwick ; przełożył Michał Ronikier. Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2022. 756, [1] stron : ilustracje ; 25 cm. ISBN 9788308076965 [Call No. 46530]

Spis treści i informacje z obwoluty:

Prolog. Światło i płomień -- I. Bilans panowania Augusta III -- 1. Rosyjska hegemonia -- 2. Impas polityczny -- 3. Sacrum i profanum -- II. Burze -- 1. Interregnum -- 2. "Nowe świata polskiego tworzenie" -- 3. Wrak -- 4. Za wiarę i wolność -- 5. Amputacja i kauteryzacja -- III. Przeobrażenia -- 1. Polityka na miarę możliwości -- 2. Oświecony katolicyzm i jego granice -- 3. Bolączki rozwoju -- 4. Profesjonalizacja w rządzeniu -- 5. "Krzyczano na modnisiów" -- 6. Trzy miesiące i trzy miliony za trzy godziny? -- 7. Edukacja narodowa -- IV. Rewolucja -- 1. Mesmeryzacja i ferment -- 2. Suwerenna Rzeczpospolita -- 3. Widma rebelii i schizmy -- 4. Miasto i wieś -- 5. 1790: punkt zwrotny polskiej rewolucji -- 6. Konstytucja 3 maja -- 7. Ça ira! -- 8. Rządna wolność w prawodawstwie i praktyce -- 9. Perspektywy Rzeczypospolitej -- V. Unicestwienie -- 1. Zdrada i spisek -- 2. Wojna -- 3. Kontrrewolucja -- 4. Rozbiór -- 5. Insurekcja -- 6. Unicestwienie -- Epilog. Dym i popiół.

Book Jacket: "Ostatnie dekady dawnej Rzeczypospolitej to epoka, na którą patrzymy przez pryzmat straconych szans i podciętych skrzydeł. Czy Rzeczpospolita naprawdę była państwem upadłym, które samo przegrało swą wielkość i skazało się na zagładę? Richard Butterwick, brytyjski profesor historii, absolwent Cambridge i studiów doktoranckich na Oxfordzie w swoim najnowszym dziele przekonuje, że zdecydowanie nie. Pozbawiony obciążeń i uprzedzeń kreśli obraz wielkiego potencjału Rzeczypospolitej, który na kilka lat zajaśniał pełnym blaskiem i spłonął - w ogniu rosyjskich dział w wojnie o konstytucję 1792 i powstaniu kościuszkowskim. Wychodząc ze głębokiego kryzysu, w drugiej połowie XVIII wieku Rzeczpospolita była buzującym kotłem energii społecznej i przeciwstawnych idei. Szok wywołany I rozbiorem i ponownym zacieśnieniem rosyjskiej dominacji uruchomił desperacki wysiłek na rzecz ocalenia państwa - Sejm Wielki, który Butterwick nazywa "polską rewolucją". Jak wyglądało ścieranie się idei oświecenia ze szlachecką kulturą polityczną i słynna walka "peruki z wąsami"? Na historycznej szachownicy autor rozstawia zarówno najważniejsze, jak i poboczne figury: tragiczną postać króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, wielkich magnatów, wizjonerskich reformatorów i zwykłych szlachciców. Pamięta jednak o tym, że cała ta partia rozgrywała się w złowrogim cieniu agresywnych monarchii ościennych i pod czujnym okiem ich władców, z Katarzyną II na czele. Angielski historyk w nowatorski sposób wpisuje dzieje Rzeczypospolitej w szeroki kontekst europejski, wyjaśniając dyplomatyczne rozgrywki i strategiczne cele trzech wielkich mocarstw - Rosji, Prus i Austrii. Co ważne, czyni to, korzystając również ze źródeł litewskich oraz najnowszych ustaleń tamtejszych badaczy. Światło i płomień to opowieść o końcu i początku - zniszczeniu polsko-litewskiego państwa i narodzinach nowoczesnego narodu."--PUBLISHER'S NOTE.

Wydanie w języku angielskim także jest u nas dostępne, natomiast więcej informacji o polskim tłumaczeniu można znaleźć na stronie wydawnictwa (tutaj). A odwołanie do współczesnego Natolina można znaleźć na stronie 525, w Posłowiu napisanym w Cambridge 29.10.2022: 

"Czarowne to miejsce wyróżnia się nie tylko smakiem stanisławowskiej Warszawy. Tam panuje przekonanie, że warto zrozmieć Europę Środkowo-Wschodnią, przede wszystkim historycznie, aby pojąć, czym jest Europa dziś oraz czym może być w przyszłości". 

Fajnie.

The Polish-Lithuanian Commonwealth, 1733-1795 : Light and Flame / Richard Butterwick. New Haven ; London : Yale University Press, 2020. xxiii, 482 p. : ill. ; 25 cm. ISBN 9780300252200 [Call No. 45766]

Zapraszam!

Komentarze