Na drodze do imperium

 


Jako tom 5-ty w serii Przekładów Instytutu Zachodniego w ub. roku ukazała się książka pt. 'Na drodze do imperium : kryzys Unii Europejskiej i upadek republiki rzymskiej. Paralele historyczne', której autorem jest David Engels (tutaj zainteresowany czytelnik znajdzie więcej informacji o autorze).

Książka może stanowić spore wyzwanie, choć nie chodzi mi tutaj o czytelniczą percepcję jej treści i poziom zrozumienia przywoływanych paralel: jest ona wyzwaniem dla bibliotekarza, któremu zlecono realizację zakupu tego tytułu! Nie uchylając rąbka tajemnicy dodam, że po sprawdzeniu ofert moich  wszystkich dostawców książek polskich i w kraju naszym dystrybuowanych, nadal nie przybliżyłem się ani o milimetr do szczęśliwego finału, gdy pozyskany tom otrzyma na ostatnim etapie procesu gromadzenia swą sygnaturę i będzie mógł powędrować do spragnionego lektury czytelnika. Jeśli zatem ktokolwiek z branży chciałby podążyć mym śladem, to nie, nie polecam i sugeruję od razu zadzwonić do księgarni w poznańskim Instytucie Zachodnim, ponieważ książkę można nabyć drogą zakupu tylko tam (i jak mi zakomunikowano podczas pouczającej rozmowy telefonicznej: "na razie tylko u nas").

W zbiorach Biblioteki Kolegium Europejskiego w Natolinie znajduje się francuskojęzyczna, pierwotna edycja tej książki, która - oddaję głos autorowi - ukazała się "pod tytułem Le déclin w 2013 r. w wydawnictwie Toucan w Paryżu i szybko (a dla mnie samego zupełnie nieoczekiwanie) stała się publicystycznym sukcesem, udokumentowanym wkrótce nowymi wydaniami oraz przekładami na najrozmaitsze języki europejskie, w tym na niemiecki, chorwacki, węgierski, niderlandzki - a teraz polski. [...] pozwolę sobie jeszcze pokrótce objaśnić specyfikę niniejszego przekładu. Podstawą tekstu jest wydane w 2014 r., wykonane przeze mnie samego niemieckie tłumaczenie Le déclin, które w porównaniu z francuskim wydaniem oryginalnym zostało istotnie rozszerzone, zaktualizowane i przeredagowane. Od tego czasu minęło 7 lat, wypełnionych po brzegi ważnymi wydarzeniami historycznymi, [...] Tłumaczenie bez zmian tekstu z 2014 r. byłoby zatem wprawdzie najprostszym i najwierniejszym rozwiązaniem, ale pozostawiłoby polskiego czytelnika pod wieloma względami z poczuciem rozczarowania [...]. Podjąłem zatem decyzję, by tekst pozostawić wprawdzie w większości bez zmian, ale - tam, gdzie to konieczne i możliwe - zaktualizować dane statystyczne, a ponadto - tam, gdzie było to pilnie potrzebne - dodać informacje o bieżącej sytuacji świata do jesieni 2021 r., nie naruszając jednak zasadniczej zawartości książki." (ze Wstępu do wydania polskiego, s. 7-10, jesień 2021 r, Warszawa).

Czyli sprawa prosta: edycja pierwotna wydana po francusku w roku 2012 (taki rok widnieje na stronie redakcyjnej książki) została przetłumaczona na niemiecki w roku 2014, a następnie po uzupełnieniu i poszerzeniu o najnowsze dane statystyczne wydana w języku polskim w roku 2022. I nadal jest to ta sama książka, racja? Teraz wystarczy już tylko pamiętać, by do kolejnych przekładów brać wydanie poznańskie i zagadka rozwiązana. Dane bibliograficzne i łącza no naszego katalogu są kolejnym elementem tej notatki, zapraszam.

Na drodze do imperium : kryzys Unii Europejskiej i upadek republiki rzymskiej. Paralele historyczne / David Engels ; tłumaczenie z języka niemieckiego Adam Peszke, tłumaczenie klasycznych tekstów łacińskich dokonane na potrzeby publikacji Marta Przyszychowska, tłumaczenie fragmentów z języka francuskiego Agata Kozak. Poznań : Instytut Zachodni, 2022. 392 pages : illustrations ; 25 cm. Przekłady Instytutu Zachodniego nr 5, ISBN 9788366412514 [Call No. 46624]

Contents: Kryzys tożsamości europejskiej -- Znaczenie klasycznej starożytności i komparatyzm historyczny -- Kryzys bez alternatywy ‒ koniec republiki rzymskiej -- Europejski dylemat -- Tolerancja: etniczność a kosmopolityzm -- Szacunek dla życia ludzkiego: życie rodzinne a zapaść demograficzna -- Równość: relacje w parach a indywidualizm -- Samorealizacja: społeczeństwo a egoizm -- Religia: wiara a racjonalizm -- Szacunek dla innych kultur: naród a globalizacja -- Wolność jednostki: bezpieczeństwo i pragnienie porządku -- Demokracja: polityczne współstanowienie a postawa apolityczna -- Praworządność: instytucje a technokracja -- Prawa człowieka: wolność a równość -- Pokój: pokojowe współistnienie a władza -- Solidarność: federacja a imperium.

Book Jacket: "Czy Unia Europejska stoi w obliczu równie spektakularnej zmiany ustrojowej jak niegdyś późna republika rzymska? Owszem – mówi belgijski historyk David Engels w swoim bestsellerze, który odbił się szerokim echem w całej Europie. Posługując się dwunastoma kryteriami, badacz porównuje różne aspekty konstrukcji tożsamości UE z objawami kryzysu schyłkowej republiki rzymskiej – i dostrzega niepokojące paralele. Przeistaczanie się republiki – naznaczonej erozją wartości, permanentnym kryzysem i politycznym immobilizmem – w autorytarne imperium staje się obecnie realną perspektywą także w UE. Problematyka imigracyjna i zapaść demograficzna, materializm i globalizacja, zanik wartości i fundamentalizm, technokracja i znużenie polityką, utrata wolności i demokracji – te wszystkie na pozór tak nowoczesne problemy już dwa tysiące lat temu zachwiały republiką rzymską i umożliwiły przejęcie władzy przez Oktawiana Augusta. Rezultaty rozległych badań prof. Engelsa stanowią potwierdzenie diagnoz zawartych w studium Zmierzch Zachodu Oswalda Spenglera i umożliwiają spojrzenie z nowej perspektywy na złożone problemy naszej epoki. Pokazują jednak również, jakie kroki należy poczynić, żeby nie dopuścić do najgorszego. O politycznym przetrwaniu Europy zadecyduje powrót do własnej, oryginalnej zachodniej tożsamości wraz z jej tradycją kulturową, jakże odległą od abstrakcyjnego uniformizmu. Od 2013 r., kiedy książka ukazała się po francusku, została przetłumaczona na kilka języków. Polski czytelnik otrzymuje do rąk wersję zaktualizowaną przez autora specjalnie na użytek najnowszego przekładu."--BOOK JACKET.

Le déclin : La crise de l'Union européenne et la chute de la République romaine - quelques analogies historiques / David Engels. Paris : Editions du Toucan, 2012. 373 p. : ill. ; 23 cm. ISBN 9782810005246 [Call No. 35345]

Contents: Préface -- 1. Introduction -- 1.1. L'identité européenne en crise -- 1.2. L'apport de l'Antiquité classique et le comparatisme historique -- 1.3. Un monde en crise - la fin de la République romaine -- 1.4. Le dilemme européen -- 2. Éléments d'identité, éléments de crise -- 2.1. La tolérance : ethnie et cosmopolitisme -- 2.2. Le respect de la vie humaine : famille et déclin de la population -- 2.3. L'égalité : couple et individualisme -- 2.4. L'épanouissement personnel : vie sociale et ambition -- 2.5. La religion : croyance et rationalisme -- 2.6. Le respect des autres cultures : nation et mondialisation -- 2.7. Les libertés individuelles : sécurité et appel à l'ordre -- 2.8. La démocratie : participation politique et apolitisme -- 2.9. L'État de droit : État et technocratie -- 2.10. Les droits de l'homme : liberté et égalité -- 2.11. La paix : coexistence paisible et domination -- 2.12. La solidarité : fédération et empire -- 3. Conclusion.

Book Jacket: "L'Union européenne est en crise, une crise non seulement économique et institutionnelle mais aussi identitaire. Et les années à venir seront décisives pour sa survie en tant qu'acteur politique majeur. Qui parle de "crise identitaire" parle automatiquement de racines culturelles et religieuses. Dans le cas de l'Union, avoir les idées claires exige de remonter un passé plus que millénaire. C'est dans cette perspective que ce livre s'inscrit en analysant l'importance de la république romaine tardive pour l'identité européenne du XXIème siècle. David Engels propose est une comparaison rigoureuse entre les événements du monde romain du Ier siècle av JC et l'Europe actuelle. Plus simple d'accès que la grande étude d'Oswald Spengler (Le Déclin de l'Occident, Gallimard), cette comparaison se révèle stupéfiante et renferme certaines clés importantes pour comprendre de nombreux problèmes actuels. David Engels est belge, docteur en Histoire Ancienne, professeur des Universités, titulaire de la chaire d'histoire du monde romain à l'Université Libre de Bruxelles."—PUBLISHER'S NOTE.

Komentarze