Przed Day Endem (4). Nowy nabytek - Timothy Snyder o Europie między Hitlerem a Stalinem


Timothy Snyder, młody historyk amerykański związany z Uniwersytetem Yale poświęcił się badaniu historii naszego zakątka Europy ze znakomitym dotychczas zarówno dla czytelników, jak i dla nauki historycznej rezultatem. W naszym Kolegium profesor Snyder prowadzi w pierwszym semestrze kurs na temat dwudziestowiecznej historii Europy Środkowej i Wschodniej.

Zapowiedzią tematyki, podjętej przez Snydera w najnowszej książce, która właśnie ukazała się w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, zatytułowanej “Bloodlands. Europe between Hitler and Stalin”, był szeroko dyskutowany artykuł „Holocaust: ignorowana rzeczywistość” opublikowany w 2009 roku na łamach “The New York Review of Books” [tekst tutaj], a następnie przedrukowany w języku polskim w „Res Publice Nowej” oraz w portalu „Eurozine” [tekst tutaj].

Autor twierdził w nim, że koncentracja współczesnego dyskursu o najnowszej historii na Holocauście i Gułagu zaciera prawdziwy obraz zbrodni wojennych i ludobójstwa dokonanych w połowie dwudziestego wieku w Europie Środkowo-Wschodniej. „Koncentrując się na Auschwitz i gułagu – pisał Snyder – które powszechnie uważa się za wystarczające lub wręcz ostateczne symbole zła związanego z masowym mordowaniem ludzi, nie dostrzegamy, że w okresie dwunastu lat – od 1933 do 1944 roku – w regionie Europy pokrywającym się mniej więcej z dzisiejszą Białorusią, Ukrainą, Polską, Litwą i Łotwą zginęło około 12 milionów ofiar nazistowskiej oraz sowieckiej polityki masowego mordu.”

Snyder, o czym już pisałem na portalu „Uczyć się z historii” [tekst tutaj], zwraca uwagę, że pamięć o dwudziestowiecznych zbrodniach jest bardzo zachodniocentryczna i bardzo skoncentrowana na wielkich symbolach, takich jak Auschwitz. Nie uwzględnia ona w odpowiednim stopniu doświadczeń narodów Wschodniej Europy: Białorusinów, Ukraińców, Polaków, Litwinów, Łotyszów... Jego najnowsza książka ma być przywróceniem w tym względzie właściwych proporcji i próbą włączenia „młodszej Europy” do zachodniego dyskursu na temat pamięci i tożsamości.

Książka Snydera – pisze w recenzji tygodnik “The Economist” – jest przykładem rewizjonizmu historycznego w najlepszym wydaniu. Dzięki oszczędnemu stylowi, solidnej argumentacji, szczegółowym danym statystycznym skłania czytelnika do przemyślenia na nowo niektórych najbardziej znanych epizodów najnowszej historii Europy.

“Bloodlands” Snydera, czy też „Europa walczy 1939-1945 : Nie takie proste zwycięstwo” Normana Daviesa [książka również dostępna w naszych zbiorach: wydanie polskie, wydanie angielskie] dowodzą, że ciągle możliwe i potrzebne jest nowe, krytyczne, odświeżające spojrzenie na wydawałoby się dogłębnie już zbadaną problematykę dwudziestowiecznej historii.

Bloodlands : Europe Between Hitler and Stalin : Europe Between Hitler and Stalin
Timothy Snyder,
The Bodley Head Ltd 2010
Call No.: 28719

Inne książki autorstwa profesora Snydera w naszych zbiorach:

The reconstruction of nations : Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569-1999
Timothy Snyder,
New Haven : Yale University Press, 2003.
Call No.: 14500, 17900, 17901, 17902, 17903

The wall around the West : state borders and immigration controls in North America and Europe
ed. by Peter Andreas, Timothy Snyder,
Lanham : Rowman & Littlefield, 2000.
Call No.: 11418

Sketches from a secret war : a Polish artist's mission to liberate Soviet Ukraine
Timothy Snyder,
New Haven, CT : Yale University Press, 2005.
Call No.: 20979

Nationalism, Marxism, and modern Central Europe : a biography of Kazimierz Kelles-Krauz, 1872-1905
Timothy Snyder,
Cambridge, Mass. : Distributed by Harvard University Press for the Ukrainian Research Institute, Harvard University, 1997.
Call No.: 08932

Rekonstrukcja narodów : Polska, Ukraina, Litwa i Białoruś 1569-1999
Timothy Snyder, tłum. Magda Pietrzak-Merta,
Sejny : Pogranicze, 2006.
Call No.: 22788

Tajna wojna : Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę
Timothy Snyder,
Kraków : Wydawnictwo Znak, 2008.
Call No.: 25496
więcej na temat tej książki piszę na swoim blogu nakładniewyczerpany.blogspot.com [tutaj]

The Red Prince : the secret lives of a Habsburg archduke
Timothy Snyder,
New York : Basic Books, 2008.
Call No.: 27050

Czerwony Książę
Timothy Snyder,
Warszawa : Świat Książki, 2010.
Call No.: 28151

Paweł Mielczarek

Komentarze

Sława pisze…
Świetny artykuł!!